Ruộng đồng bị "móc ruột" vì vàng. (ảnh: Đạt Lê).

Khi chúng tôi đặt chân tới địa phận thôn Núi Bé, xã Nam Phương Tiến, ngay trước mắt hiện ra như một thảm cảnh: Con suối Vai Chồ với màu nước lờ đờ chảy bởi sự đặc quánh của bùn đất. Cách đó chừng vài trăm mét là một công trường khai thác vàng với những tiếng máy xúc, ủi, giàn đãi hoạt động rầm rộ xé nát sự tĩnh lặng trời trưa nơi miền quê…

Anh Nguyễn Văn H, người dân địa phương đưa chúng tôi vào sát vào bãi vàng, anh H cảnh báo: “Bãi vàng tự phát này của một nhóm đối tượng có máu mặt ở địa phương. Để tiếp cận mọi người nên tự đề phòng tránh để họ phát hiện kẻo hệ luỵ đối với người dân chúng tôi…”. Men theo con đường hơn 1km đầy sỏi đá lởm chởm, hai bên đường lúa đã được thu hoạch chỉ còn trơ lại những gốc rạ. Tuy nhiên, lộ rõ trên cánh đồng đó là cảnh tượng những mương nước với màu đục ngàu chảy len lách theo những con lạch cấp nước tưới tiêu cho hoa màu.

Chị Th, một người dân bức xúc: “Cứ cái cảnh cày xới tung suối, ruộng cấy lên để khai thác vàng như thế này thì người nông dân sẽ chết đói mất. Nguồn nước vốn trong xanh của suối Vai Chồ tưới cho lúa giờ vàng ố toàn bùn, ô nhiễm nghiêm trọng”.

Vốn dựa vào nguồn thu chính là chăn nuôi gia cầm, gia đình ông C, hơn nửa tháng qua bị nguồn nước của con suối đầu độc khiến đàn vịt của gia đình đổ bệnh chết hàng loạt. “Nước vàng khé, đặc sệt như thế thì con gì sống nổi, đãi vàng tất yếu phải sử dụng hoá chất tại thảm đãi thì mới lấy được vàng. Hoá chất trộn vào nước khiến ngan, vịt uống vào sinh bệnh, cứ thế rồi chết dần. Không biết nhóm vàng tặc này đày đoạ người dân đến khi nào?”. – Ông C bức xúc nói.

Mục sở thị, chúng tôi không khỏi bất ngờ chứng kiến cảnh những ô ruộng bị băm nát, khoét sâu như hố bom. Những chiếc máy xúc, máy ủi vẫn rầm rộ “móc ruột” từng thửa ruộng. Hàng nghìn m2 đất nông nghiệp đã bị xới tung, dòng suối với ngổn ngang đá quậy.

Chính quyền “bảo kê” cho vàng tặc?

Theo những người dân địa phương cho biết, tình trạng khai thác vàng tại suối Vai Chồ (dài khoảng 3km, chảy qua địa phận 2 xã: Liên Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hoà Bình và xã Nam Phương Tiến, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) diễn ra từ những năm 1982 – 1983. Tuy nhiên, hoạt động khai thác vàng rầm rộ nhất là sau những năm 1990…

Máy múc, giàn đãi hoạt động rầm rộ nhưng chính quyền lại không biết? (ảnh: Đạt Lê).

Đến đầu năm 2010 - 2011, một số đối tượng lại ngang nhiên cày xới đất nông nghiệp tìm vàng. Đặc biệt, từ đầu tháng 11 đến nay, các nhóm vàng tặc thoả sức lộng hành. “Máy xúc, máy ủi hoạt động rầm rầm suốt ngày đêm, dọc theo con suối những thửa ruộng bị moi móc tạo nên cảnh hoang tàn. Nếu cứ đà này, con suối sẽ biến mất, môi trường bị huỷ hoại… Phải chăng có sự hậu thuẫn từ phía chính quyền đối với các chủ khai thác vàng?” – một người dân bất bình nói.

Cũng theo nhiều người dân địa phương, gần đây, một số người dân có ruộng cấy tại cánh đồng Vai Táo (chạy dọc theo con suối) được các đối tượng khai thác vàng thuê với giá 20 triệu đồng/sào để đãi vàng. Từ đó, các nhóm vàng tặc khai thác kiểu cuốn chiếu: từ hạ nguồn tiến dần lên phía thượng nguồn con suối.

Nguồn nước ô nhiễm sẽ tiếp tục len lách khắp ruộng đồng và chảy vào hồ Miễu. (ảnh: Đạt Lê).

Bà N, ở Nam Phương Tiến cho biết: “Nước ô nhiễm chảy vào hồ Miễu, là nơi cung cấp nước tưới tiêu cho 5 – 6 xã của Chương Mỹ. Như vậy, ai đảm bảo rằng người dân không bị ảnh hưởng từ nguồn nước đó. Do các đối tượng khai thác vàng đều có máu mặt nên người dân không dám đứng ra tố cáo vì sợ bị trả thù. Vì vậy, mà người dân địa phương đành… im lặng”.

Trước tình trạng vàng tặc hoành hành, ông Nguyễn Huy Phong - Chủ tịch UBND xã Nam Phương Tiến nói: “Trước đây 20 năm thì tình trạng khai thác vàng thủ công là có. Nhưng từ đó đến nay không có hiện tượng khai thác vàng tại địa phương”.

Khi PV đặt câu hỏi vì sao dòng suối bị cày xới đục ngàu, ruộng cấy bị đào sâu, băm nát; máy móc hoạt động rầm rộ nhưng chính quyền không biết? Ông Phong lý giải: Mới đây, ngày 15.11 có 14 hộ dân thôn Núi Bé làm đơn xin cải tạo mặt bằng đất nông nghiệp (diện tích 5200m2) do đó đơn vị thi công có đưa máy xúc, máy ủi vào san lấp…

PV tiếp tục đặt câu hỏi, phía đơn vị nào được thuê san lấp và vì sao lại xuất hiện giàn máy đãi vàng? Trước câu hỏi này, ông Phong biện minh: “Xã đồng ý cho người dân dồn điền đổi thửa, còn việc người dân thuê đơn vị nào san lấp tôi không biết”. Điều khó hiểu là ngay sau đó ông Phong lại khẳng định: “Họ lắp giàn và phun nước đãi được cái gì tôi không biết, nhưng chắc chắn mấy cái máy múc không thể làm ô nhiễm được dòng suối. Tôi dám chắc là nước suối bị đục nhưng không có hoá chất gây ô nhiễm” (?).