Năm 2010, bắt tay xây dựng NTM, huyện thành lập Ban Chỉ đạo (BCĐ) cấp huyện, xã; ban hành quy chế hoạt động và phân công thành viên phụ trách xã, bản, lĩnh vực. BCĐ huyện cụ thể hóa bằng các nghị quyết chuyên đề, chương trình hành động, quyết định, kế hoạch và văn bản hướng dẫn BCĐ các xã thực hiện công tác tuyên truyền, lập kế hoạch. Đồng thời, thành lập các đoàn, tổ xuống xã hướng dẫn, đôn đốc kiểm tra công tác triển khai thực hiện.

Đoàn viên, thanh niên xã Thèn Sin làm đường giao thông nông thôn tại bản Lở Thàng 1, 2.

Huyện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, UBND xã tuyên truyền, lồng ghép nội dung xây dựng NTM trong cuộc họp, sinh hoạt cơ quan, đơn vị, phương tiện thông tin đại chúng để người dân hiểu sâu, rõ ý nghĩa, tầm quan trọng, nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức thực hiện. Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng NTM”; cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” được Nhân dân đồng tình hưởng ứng, tạo sự lan tỏa rộng khắp, góp phần nâng cao nhận thức trong toàn hệ thống chính trị. Người dân các xã tích cực tham gia phong trào xây dựng NTM như: chỉnh trang nhà ở, hiến đất, góp công sức làm đường giao thông, thi đua phát triển sản xuất nâng cao thu nhập... 

Qua 10 năm triển khai thực hiện, đến nay, huyện Tam Đường có 6 xã đạt chuẩn NTM (Hồ Thầu, Bản Bo, Bản Hon, Bình Lư, Bản Giang, Nùng Nàng), 2 xã dự kiến đạt NTM trong năm 2020 là Khun Há, Thèn Sin (đã hoàn thiện hồ sơ trình thẩm tra); bình quân đạt 17,17 tiêu chí/xã. Bộ mặt nông thôn đổi mới, cơ sở hạ tầng đầu tư đến từng bản khang trang, thuận lợi cho đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân. Thiết chế văn hóa được củng cố, bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc bảo tồn, phát triển. An ninh nông thôn, trật tự an toàn trên địa bàn đảm bảo. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 3-4%/năm.

Xác định thu nhập là tiêu chí quan trọng, tác động đến nhiều tiêu chí khác, huyện tập trung tuyên truyền, vận động Nhân dân thi đua lao động sản xuất, phát triển kinh tế. Chỉ đạo các xã quy hoạch, lập đề án đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa; thâm canh tăng vụ; khai thác triệt để quỹ đất có khả năng đưa vào sản xuất; tích cực đưa giống con, cây trồng mới, chất lượng cao vào sản xuất; nâng hệ số sử dụng đất... Nhờ đó, người dân có nguồn thu nhập ổn định, đời sống vật chất nâng lên rõ rệt, thu nhập bình quân toàn huyện đạt 30 triệu đồng/người/năm.

Anh Cứ A Sở - Chủ tịch UBND xã Khun Há chia sẻ: “Xác định thu nhập là một trong những tiêu chí khó trong xây dựng NTM. Ngay từ những ngày đầu năm 2020, xã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân tích cực đưa giống cây trồng, vật nuôi mới, cho năng suất, chất lượng cao vào sản xuất; thâm canh tăng vụ, triển khai các mô hình liên doanh, liên kết sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm (chè, chanh leo); phát triển du lịch cộng đồng… Nhờ sự quyết tâm của cấp ủy, chính quyền xã, nỗ lực của người dân, hết năm 2020, thu nhập bình quân của xã đạt 36 triệu đồng/người; xã đạt 19/19 tiêu chí, hiện nay đã hoàn thiện hồ sơ trình thẩm tra đề nghị công nhận đạt chuẩn NTM”.

Rảo bước trên con đường nội bản, liên bản của các xã Khun Há, Thèn Sin… những ngày đầu xuân mới 2021, chúng tôi cảm nhận rõ diện mạo nông thôn có nhiều đổi thay. Đến nay, 7/8 tuyến đường của xã Thèn Sin từ trung tâm xã tới các bản, đường nội đồng đều được bêtông hóa. 8/8 bản có nhà văn hóa phục vụ nhu cầu hội họp, vui chơi của người dân. Chứng kiến sự đổi thay của quê hương từ khi xây dựng nông thôn mới, ông Thùng Văn Có (hơn 70 tuổi, bản Na Đông, xã Thèn Sin) vui mừng nói: “Có sự đầu tư của Đảng, Nhà nước cùng với đóng góp của người dân, chúng tôi được đi lại trên những con đường bêtông rộng rãi, sạch đẹp; trường học, trạm y tế xây dựng khang trang. Thông qua công tác tuyên truyền, vận động của cấp ủy, chính quyền, dân bản hiểu được xây dựng NTM chính là mình làm mình hưởng. Vì thế, gia đình tôi tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế, đưa cây trồng có giá trị kinh tế (mắc-ca, cây ăn quả) vào sản xuất để nâng cao thu nhập”.

Với tiêu chí khó về môi trường, huyện tập trung tuyên truyền, vận động Nhân dân các xã nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sinh thái; vệ sinh bản; xây dựng công trình nhà tiêu, bể chứa nước; tích cực trồng, bảo vệ rừng... Năm 2020, toàn huyện triển khai hỗ trợ xây dựng mới 302 nhà tiêu hợp vệ sinh, 65 lò đốt rác; hỗ trợ 410 thùng rác và 24 xe đẩy rác. Hiện nay, huyện có 96 công trình nước sinh hoạt tại 120 bản, 13 xã, thị trấn với 6.609 hộ, 33.055 nhân khẩu được hưởng lợi. 9/12 xã đạt tiêu chí số 17 - môi trường. Cùng với đó, các chương trình, dự án giảm nghèo triển khai tích cực; chính sách an sinh xã hội, chính sách cho người có công, gia đình chính sách được quan tâm thực hiện đúng, đủ, kịp thời. Qua đó, tỷ lệ hộ nghèo của huyện cuối năm 2020 giảm còn 16,02%.

Tam Đường đã có những bước tiến dài trong xây dựng NTM. Với mục tiêu về đích NTM vào năm 2025, thời gian tới, huyện tiếp tục duy trì, nâng cao tiêu chí NTM đã đath; lồng ghép và tổ chức thực hiện tốt các nguồn vốn... để về đích đúng lộ trình.