“Đây là những người đang sống tại Hòa Bình, có trình độ văn hóa và vị trí xã hội” - luật sư Trương Anh Tú (cố vấn pháp lý của Bảo tàng trong vụ việc này) cho biết. Trên thực tế, ngoài việc gây hỏa hoạn thiêu rụi ngôi nhà Lang hơn 100 năm tuổi cùng gần 200 hiện vật quý, các đối tượng này còn khiến giới chuyên môn phẫn nộ bởi việc cố tình bỏ chạy, thậm chí đâm xe ô tô vào những nhân viên bảo vệ tại đây khi vụ cháy xảy ra.

Theo lời luật sư Tú, việc liên hệ làm việc với 4 du khách trên thuộc về thẩm quyền của cơ quan điều tra. Trước mắt, phía Bảo tàng có mong muốn được làm sáng tỏ về hành vi gây hỏa hoạn của các đối tượng này. “Chúng tôi muốn biết đây là chuyện vô tình, hay cố ý phá hoại”- ông Tú nói - “Sau đó, toàn bộ câu chuyện sẽ được xử lý theo các quy định của pháp luật”.

Phần khung gỗ còn giữ được tương đối nên có thể phục chế ở mức độ nhất định.

Phía Bảo tàng hiện cũng đang có kế hoạch mời các cơ quan chuyên môn về di sản, Sở Tài chính Hòa Bình và cơ quan quản lý văn hóa địa phương cùng làm việc để xác định mức thiệt hại trong vụ cháy này. Nhưng dù có “quy ra tiền” như vậy, việc mất đi những hiện vật có giá trị cao về văn hóa vẫn là thiệt thòi không thể bù đắp được của Bảo tàng Không gian văn hóa Mường. Hiện họa sĩ Vũ Đức Hiếu (Giám đốc Bảo tàng) vẫn đang đi công tác nước ngoài và chưa thể có mặt tại VN để trực tiếp xử lý vụ việc.

“Cũng có người trách tại sao Hiếu lại dễ dãi và cho phép du khách thoải mái sử dụng ngôi nhà Lang cổ như vậy?” - một họa sĩ cho biết. “Nhưng cũng phải thông cảm vì khi dựng Bảo tàng, Hiếu muốn sẵn sàng chia sẻ không gian cho những người thật sự quan tâm và say mê văn hóa Mường như cậu ấy”.

Một chút an ủi cho họa sĩ Vũ Đức Hiếu và Bảo tàng của anh, vụ hỏa hoạn chỉ thiêu trụi phần mái trên và đầu cột của nhà sàn. Còn lại, phần cấu trúc gỗ ở đế sàn của nhà Lang vẫn còn giữ được tương đối và có thể phục chế ở một mức độ nhất định. Ngoài ra, theo người trong nghề, vì may mắn, đám cháy từ nhà Lang đã không lan ra các kiến trúc gỗ quan trọng khác trong Bảo tàng như Nhà Ậu (đại diện cho tầng lớp trung lưu trong xã hội Mường cổ); Nhà Noóc, Nhà Noóc trọi (đại diện cho tầng lớp bình dân, và cùng đinh nghèo khổ của xã hội Mường xưa) hay khu trưng bày hiện vật của các nghề trong xã hội Mường...