Ngày 19/8/1945, lực lượng Công an nhân dân ra đời trong khí thế thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám với 03 tổ chức đầu tiên ở 03 miền: Sở Liêm phóng Bắc Bộ, Sở Trinh sát Trung Bộ và Quốc gia tự vệ cuộc Nam Bộ. Ngày 21/02/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 23 thống nhất lực lượng Công an trong toàn quốc với tên gọi đầu tiên là Việt Nam Công an vụ (tức Nha Công an). Sự ra đời và thống nhất của lực lượng Công an nhân dân là một sự kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu mốc son lịch sử trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự của đất nước và sự phát triển của Công an nhân dân Việt Nam. Sự ra đời của Công an nhân dân với chức năng, nhiệm vụ, bộ máy tổ chức được xác định rõ ràng đặt nền móng cơ sở pháp lý quan trọng để xây dựng, phát triển lực lượng và thực hiện chức năng đấu tranh phòng chống các loại tội phạm bảo đảm ANTT của đất nước. Sự ra đời của Công an nhân dân gắn liền với việc thiết lập bộ máy chính quyền cách mạng và vai trò, vị trí cầm quyền của Đảng, điều đó khẳng định tính tất yếu khách quan và vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Công an nhân dân trong công cuộc xây dựng đất nước, gắn với bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ chế độ mới, bảo vệ cuộc sống bình yên của Nhân dân.

Trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, được sự quan tâm giáo dục, rèn luyện của Đảng và Bác Hồ; sự quan tâm chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự phối hợp hiệp đồng chặt chẽ của Quân đội nhân dân, các ban, bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền, Nhân dân và bạn bè quốc tế, lực lượng Công an nhân dân luôn đoàn kết, năng động, sáng tạo, tiên phong đi đầu, không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu học tập, thực hiện theo 6 điều Bác Hồ dạy đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách, liên tục phát triển, trưởng thành vượt bậc, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó. Bộ máy tổ chức và đội ngũ cán bộ của lực lượng Công an nhân dân liên tục phát triển và ngày càng hoàn thiện, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Từ 03 tổ chức công an đầu tiên hình thành ở ba miền, đến nay lực lượng Công an nhân dân được bố trí ở tất cả các địa phương với 03 cấp: Bộ, Tỉnh, Xã; thực sự trở thành một lực lượng vũ trang cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, trong sạch, vững mạnh đóng vai trò xung kích, nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ ANQG, bảo đảm TTATXH của đất nước.

Thừa uỷ quyền của Chủ tịch nước, Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an trao Huân chương chiến công hạng Ba cho Công an tỉnh Lai Châu.

Để đáp ứng với yêu cầu của cách mạng, Ngày 10/01/1949, Liên khu ủy 10 quyết định thành lập chi bộ vũ trang tuyên truyền Lai Châu. Ngày 10/10/1949, Ban cán sự Đảng tỉnh Lai Châu được thành lập. Bên cạnh đó, Liên khu ủy 10 cũng thành lập đội Công an xung phong Lai Châu (đây chính là tiền thân của lực lượng Công an Lai Châu sau này). Cuối năm 1952, chiến dịch Tây Bắc kết thúc thắng lợi, một số huyện của tỉnh Lai Châu được giải phóng. Trước thất bại nặng nề trong chiến dịch quân sự năm 1952, thực dân Pháp tăng cường cấu kết với bọn phản động địa phương tổ chức nhiều cụm phi lớn, đẩy mạnh các hoạt động do thám, gián điệp, biệt kích, ám sát cán bộ, tuyên truyền chiến tranh tâm lý. Bọn tề, phi, ngụy không chịu cải tạo, âm mưu chờ thực dân Pháp quay lại sẽ ngóc đầu dậy chống phá cách mạng. Trước tình hình đó, để có lực lượng vũ trang sắc bén làm nòng cốt trên mặt trận bảo vệ trật tự, trị an, ngày 10/01/1953, Ban Cán sự Đảng tỉnh quyết định thành lập Ty Công an Lai Châu và cử đồng chí Trần Quốc Mạnh - Phó Ban cán sự Đảng tỉnh làm Trưởng ty, với 25 cán bộ, chiến sỹ. Đây là mốc son quan trọng đánh dấu sự ra đời của lực lượng Công an Lai Châu.

Trải qua 72 năm được Đảng quan tâm giáo dục, rèn luyện, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Bộ Công an, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, lực lượng Công an Lai Châu đã không ngừng trưởng thành và lớn mạnh về mọi mặt. Công tác xây dựng Đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể thường xuyên được chăm lo củng cố theo hướng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại và hướng về cơ sở. Ngày đầu mới thành lập chỉ có 02 ban và 04 Công an huyện với vài chục cán bộ chiến sĩ, đến nay lực lượng Công an Lai Châu có 26 phòng, 106 Công an xã với trên 2.000 cán bộ chiến sĩ. Trình độ nghiệp vụ, pháp luật và phẩm chất chính trị, đạo đức, tác phong của cán bộ chiến sĩ không ngừng được đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc, đặc biệt là những kết quả nổi bật từ sau khi chia tách và thành lập (năm 2004) đến nay: Bảo đảm tốt an ninh chính trị trên địa bàn, chủ động phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn âm mưu “diễn biến hòa bình”, giải quyết kịp thời hoạt động tuyên truyền đạo trái pháp luật, hoạt động lập “Nhà nước Mông”, di cư tự do... Công tác đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm được tăng cường, tỷ lệ điều tra khám phá án luôn đạt trên 90%, trọng án đạt 100%. Công tác phòng, chống ma túy được triển khai đồng bộ, quyết liệt; toàn tỉnh hiện đang duy trì 04 xã, phường; 153 bản, tổ dân phố không có ma túy. Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc được đẩy mạnh và phát triển sâu rộng, góp phần quan trọng vào công tác bảo đảm an ninh, trật tự ngay tại cơ sở. Ngoài nhiệm vụ chính trị được giao, Công an tỉnh Lai Châu còn làm tốt công tác an sinh xã hội: Đã tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh triển khai hiệu quả các Đề án lớn như: Đề án 245 hỗ trợ làm nhà cho hơn 1.000 hộ nghèo tại huyện Mường Tè năm 2020; Đề án 645 xây dựng trên 600 căn nhà cho các hộ nghèo, hộ khó khăn về nhà ở tại huyện Phong Thổ năm 2022. Năm 2025, hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ và chỉ đạo của Bộ Công an về triển khai phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” trên toàn quốc, Công an tỉnh đã phát động cán bộ chiến sĩ ủng hộ ngày công, ngày lương triển khai xây dựng 110 căn nhà cho người dân với tổng trị giá 7,7 tỷ đồng; đồng thời xung phong đảm nhận triển khai xây dựng 500 căn nhà/tổng số 1.100 căn nhà do Bộ Công an hỗ trợ tại địa bàn tỉnh Lai Châu. Với quyết tâm “vượt nắng, thắng mưa”, không quản ngày đêm, Công an tỉnh phấn đấu hoàn thành và bàn giao cho người dân trước ngày 30/6/2025.

Với những thành tích, chiến công đạt được trong 72 năm qua, lực lượng Công an Lai Châu đã vinh dự được nhận nhiều phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước, tiêu biểu là: 01 Huân chương Hồ Chí Minh, 07 Huân chương Quân công, 08 Huân chương chiến công, 09 lần được tặng cờ của Chính phủ và Chủ tịch nước, 26 lần được Bộ Công an tặng Cờ thi đua xuất sắc; 05 tập thể và 04 cá nhân được tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; hàng trăm lượt tập thể, cá nhân được tặng thưởng Huân chương quân công, chiến công các hạng, huy chương các hạng và hàng ngàn lượt tập thể, cá nhân được các cấp tặng Bằng khen, Giấy khen.

CBCS công an Lai Châu thực hiện 4 cùng nhân dân.

Trước xu thế phát triển chung của toàn cầu, tình hình thế giới và khu vực sẽ tiếp tục có những diễn biến mới, khó lường, nhất là cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn; tình hình Biển Đông còn tiềm ẩn những yếu tổ phức tạp, tác động đến an ninh quốc gia; tình trạng di cư tự do, khủng bố, chiến tranh vẫn còn diễn ra ở nhiều khu vực trên thế giới; tình hình thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường diễn biến ngày càng phức tạp... tiếp tục là thách thức đối với an ninh các nước, trong đó có Việt Nam. Trong nước, các thế lực thù địch tiếp tục lợi dụng các vấn đề dân tộc, dân chủ, nhân quyền, tự do báo chí, tự do tôn giáo, tín ngưỡng, tự do ngôn luận, âm mưu tuyên truyền, xuyên tạc, nói xấu bôi nhọ, nhằm lật đổ chính quyền nhân dân, kêu gọi can thiệp ngoại giao chống phá nước ta. Tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật có xu hướng phức tạp, nghiêm trọng với những phương thức, thủ đoạn mới, ngày càng tinh vi, manh động hơn, tác động đến mọi mặt đời sống, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, cũng như an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng Công an.

Trên địa bàn tỉnh Lai Châu, dự báo còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp về an ninh, trật tự; nhất là các vấn đề liên quan đến an ninh biên giới; hoạt động tôn giáo mới; tình hình tranh chấp, khiếu kiện liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng; tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép vẫn còn xảy ra; một số đối tượng ở nước ngoài lợi dụng không gian mạng lôi kéo các đối tượng trên địa bàn tỉnh để tuyên truyền đạo trái pháp luật, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật về hình sự, ma túy, môi trường, tội phạm sử dụng công nghệ cao... một số loại tội phạm có xu hướng gia tăng, hoạt động hết sức tinh vi, tính chất, mức độ nghiêm trọng, liên quan đến nhiều tỉnh thành trên cả nước; tình hình cháy nổ, tai nạn giao thông sẽ có diễn biến khó dự báo, đặt ra những yêu cầu mới trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự.

Phát huy những kết quả đạt được, nhận thức rõ mục tiêu, thời cơ, thách thức đối với sự nghiệp bảo vệ ANTT và xây dựng lực lượng Công an nhân dân nói chung và lực lượng Công an Lai Châu nói riêng trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Với mục tiêu xây dựng lực lượng Công an Lai Châu thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới theo Nghị quyết 12 của Bộ Chính trị, góp phần hiện thực hóa kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, lực lượng Công an Lai Châu sẽ tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm sau:

Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp, toàn diện đối với lực lượng Công an nhân dân, xây dựng Đảng bộ Công an tỉnh trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng; tiếp tục đổi mới tư duy từ “quản lý” sang tư duy “phục vụ”; từ phương thức lãnh đạo truyền thống sang phương thức dựa vào công nghệ và dữ liệu, từ cách tiếp cận đơn phương sang cách tiếp cận đa phương, hợp tác; chủ động, linh hoạt, sáng tạo, đổi mới trong điều hành công tác bảo đảm an ninh trật tự tại địa phương, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, công tác bảo vệ chính trị nội bộ; siết chặt kỷ luật kỷ cương, quy chế làm việc, quy trình công tác, điều lệnh Công an nhân dân. Tiếp tục gương mẫu đi đầu trong thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, trước hết là trong thực hiện chủ trương đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và an sinh xã hội.

CBCS Công an Lai Châu vật chuyển vật liệu xây nhà cho người dân theo Đề án xóa nhà tạm nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Lai Châu.

Xây dựng người lãnh đạo chỉ huy, cán bộ chiến sĩ trong giai đoạn mới thực sự “chắc, sắc, đắc” (chắc pháp luật, sắc nghiệp vụ, đắc nhân tâm) trong thực hiện nhiệm vụ, cũng như trong xây dựng người cán bộ Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo hướng thực chất, hiệu quả; xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, tạo động lực cho cán bộ phấn đấu, vươn lên. Thực hiện nghiêm công tác đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, có chính sách đãi ngộ hợp lý để thu hút và giữ chân cán bộ giỏi, chuyên gia; nâng cao toàn diện chất lượng nguồn nhân lực, chú trọng đổi mới đào tạo các chuyên gia trên các lĩnh vực an ninh, cảnh sát, xây dựng lực lượng, quản lý, công nghệ thông tin, an ninh mạng... để làm hạt nhân cho thực hiện nhiệm vụ. Tổ chức lực lượng theo hướng tối ưu hóa về nhân lực, thời gian với mục tiêu cao nhất là luôn luôn chủ động, nắm chắc, xử lý kịp thời, hiệu quả mọi diễn biến của tình hình có liên quan đến công tác bảo đảm an ninh, trật tự. Tập trung xây dựng lực lượng Công an nhân dân nhất là cấp cơ sở thực sự gần dân, sát dân, trọng dân và thấu hiểu những vấn đề của Nhân dân, từ đó kịp thời có biện pháp phù hợp trong bảo vệ an ninh, trật tự ngay từ sớm, từ cơ sở.

Xây dựng triển khai các đề án, phương án, chiến lược, thế trận, kế hoạch bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn các mục tiêu, sự kiện chính trị, văn hóa, đối ngoại quan trọng của đất nước, của tỉnh. Bảo đảm an ninh biên giới, an ninh chính trị nội bộ, an ninh tư tưởng văn hóa, an ninh kinh tế, an ninh xã hội, an ninh con người, an ninh thông tin, an ninh mạng, bảo vệ bí mật Nhà nước. Siết chặt công tác quản lý xuất nhập cảnh, đấu tranh với hoạt động xuất, nhập cảnh trái phép. Ứng phó chủ động, linh hoạt với các hoạt động an ninh truyền thống và phi truyền thống. Chú trọng phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia phòng ngừa và đấu tranh với tội phạm. Tăng cường rà soát, đánh giá về nguyên nhân, điều kiện nảy sinh tội phạm để chủ động triển khai các giải pháp, biện pháp trong phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm một cách hiệu quả. Thường xuyên mở các cao điểm tấn công, trấn áp, triệt phá các băng, nhóm tội phạm nguy hiểm và các tụ điểm phức tạp về trật tự xã hội. Nâng cao hiệu quả công tác phát hiện, đấu tranh với tội phạm kinh tế, tham nhũng, lãng phí, tội phạm sử dụng công nghệ cao, ma túy, môi trường... Đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án do Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của tỉnh theo dõi, chỉ đạo. Tăng cường công tác tiếp nhận, xử lý tin báo, tố giác tội phạm; chấp hành nghiêm pháp luật trong hoạt động điều tra, không để xảy ra oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, góp phần từng bước xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an ninh, an toàn, lành mạnh. Tiếp tục quyết liệt triển khai thực hiện đảm bảo tiến độ, mục tiêu, yêu cầu các nhiệm vụ được giao trong Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh. Khai thác, sử dụng đồng bộ, phát huy giá trị của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, căn cước công dân trong các mặt công tác Công an. Tăng cường, công tác quản lý xuất nhập cảnh, quản lý cư trú; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý xuất, nhập cảnh.

Đẩy mạnh ứng dụng khoa học - kỹ thuật trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Thực hiện tốt nhiệm vụ chuyển đổi số trong lực lượng Công an nhân dân, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách hành chính trong điều hành, giải quyết công việc, nhất là công việc hành chính liên quan đến cá nhân, tổ chức.... góp phần xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, xã hội số.

Tiếp nối truyền thống 80 năm Công an nhân dân, 72 năm Công an Lai Châu và hiện thực hóa khát vọng vươn mình của dân tộc, lực lượng Công an Lai Châu sẽ tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết nhất trí, tuyệt đối trung thành với Đảng, hết lòng tận tụy vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của Nhân dân; xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương và thịnh vượng của dân tộc.